Hpv virüsü nedir?
Türkçe adıyla İnsan Papillomavirüs ailesinden bir DNA virüsüdür. Birçok tipi ağız, boğaz ve genital bölgeyi etkiler. Elde, yüzde ya da vücudun başka bölgesinde bulunan HPV tipi farklı iken, genital bölgede görülen virüslerin tipi başkadır.
HPV virüsü nasıl bulaşır?
HPV virüsü cinsel temasla bulaşır. HPV taşıyıcısı olan bir erkekle ya da kadınla cinsel ilişkiye girildiğinde virüs taşımayan kişiye de bulaşmış olur. Genellikle temasın cinsel yolla olduğunu söylesek de bazen cinsel temas dışında da bulaş söz konusu olabilir.
HPV virüsü insan cildinde canlı olarak bulunabildiği için en sık cilt teması ile bulaşmaktadır. Genital HPV’nin en sık bulaşma yolu ise cinsel temastır. HPV taşıyıcısı olan erkek veya kadınla gerçekleştirilen cinsel ilişki sonrasında virüs karşı taraftaki kişiye bulaşmış olur. Sıklıkla cilt teması ile bulaşsa da HPV, dış ortamda belirli bir süre canlı kalabilmektedir. Bununla birlikte HPV, sık kullanılan dezenfektanlara (Glutaraldehit, etanol, izopropil alkol gibi) karşı da canlı kalmayı başarabilmektedir.
Kondom kullanılması bulaşda etkilimidir?
Cinsel ilişki sırasında kondom (prezervatif) kullanımı HPV’nin bir kişiden diğerine yayılma riskini azaltabilir ancak yüzde yüz etkili olmadığı unutulmamalıdır.
HPV belirtileri nelerdir?
HPV virüsünün erkeklerdeki belirtileri gözle görünür şekilde siğillerin olmasıdır. Bu siğil peniste, yumurtalıklarda veya kasık bölgesinde görülebilir.
Cilt kısmında ise siğiller, karnabahara benzer, ağrısız kabarıklıklar görülür. Rahim ağzında ise hekim kontrolü sırasında kızarıklıklar görülebilir. Kişilerde hiçbir şikayet olmayabilir ve ancak kontrollerle anlaşılabilir.
HPV virusunun yayılımı:
HPV enfeksiyonu sonrası hiçbir müdahale gerektirmeden 1 yıl içerisinde yüzde 80 hastada, 2 yıl içerisinde de yüzde 90 hastada enfeksiyon ortadan kalkmaktadır. Bu hastaların yüzde 8-9’unda enfeksiyon 2 yıldan uzun süre sebat etmektedir ve tüm hastaların yüzde 1’inden azında yıllar içerisinde invaziv rahim ağzı kanseri oluşmaktadır. HPV enfeksiyonundan rahim ağzı kanserine kadar geçen süre genellikle on yıllarla ifade edilir. Ancak çok nadir durumlarda daha kısa sürede de kanser gelişme ihtimali bulunmaktadır.
HPV enfeksiyonunun kendiliğinden gerilemesini engelleyen ve yayılımına neden olan faktörler şunlardır:
- Zayıf düşen bağışıklık sistemi
- Sigara kullanımı
- Kanser tedavileri
- Steroid türü ilaçların uzun süre kullanılması
- Hamilelik
- Yorgunluk
- HPV dışında kalan ve sık tekrarlayan genital hastalıklar
HPV ile ilişkili kanserler:
Yüksek riskli HPV tipleri sebebiyle ortaya çıkabilen ve HPV ile ilişkili olan kanserler rahim ağzı kanseri, Vajina kanseri, Dış genital bölge kanseri (vulva kanseri),anal kanserler, ağız, dudak ve dil kökü kanserleri, baş-boyun kanserleri.
HPV virüsünün tanısı nasıl konulur?
HPV tespiti ve türünün tanımlanması lezyonlardan (siğiller), lezyon yoksa vajinal veya rahim ağzı akıntısından sürüntü alınarak yapılan DNA analizi ile kolayca yapılabilmektedir. HPV virüsleri bazen hiçbir belirti vermeden kadında rahim ağzı kanserine yol açabilmektedirler. Bu nedenle kadınların düzenli olarak HPV testleri veya HPV virüsünün yaptığı hücresel değişiklikleri erkenden saptamak için PAP Smear testleri yaptırmaları önerilmektedir.
HPV enfeksiyonunda tedavi yöntemleri?
Genital siğil çıkması durumunda kimyasal koterizasyon ya da elektrokoterizasyon yöntemleri ve lokal ilaçlar uygulanabilmektedir. Riskli vakalarda kolposkopi yapılarak rahim ağzı daha ayrıntılı incelenir. CIN lezyonlarının tedavisi ise cerrahi yöntemler gerektirmektedir. Lezyonun yerleşimine ve ciddiyetine göre LEEP ya da soğuk konizasyon yöntemlerinden birisi ile rahim ağzının etkilenen bölgesi çıkarılmaktadır.
HPV enfeksiyonundan korunmak için nelere dikkat edilmelidir?
Erkeklerde ve kadınlarda HPV virüsünden korunmak için yapılacak ilk önlem “tek eşliliktir” ve “sağlıklı cinsel yaşam”..Bunun dışında özellikle kadınlarda henüz ilişkiye girilmeyen dönemlerde yapılması gereken HPV aşısı en etkili önlemdir.
Her Hpv kansere yol açarmı
Hayır, her HPV (Human Papillomavirus) tipi rahim ağzı kanseri yapmaz. HPV’nin 100’den fazla farklı tipi vardır, ancak sadece bazı tipleri rahim ağzı kanserine yol açabilir. 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59 Yüksek riskli grupdur.kansere en yaygın olarak sebep olan HPV tipleri 16 ve 18’dir. Bunlar yüksek riskli (high-risk) tipler olarak adlandırılır.
Yüksek riskli HPV tipleri, rahim ağzındaki hücrelerde anormal değişikliklere neden olabilir ve zamanla kanser öncüsü hücrelerin oluşumuna katkıda bulunabilir. Ancak, yüksek riskli HPV enfeksiyonu olan her kadın rahim ağzı kanseri geliştirmez. Bağışıklık sistemi enfeksiyonla başa çıkabilir ve enfeksiyon kendiliğinden geçebilir. Bununla birlikte, bazı kadınlarda enfeksiyon kalıcı olabilir ve kanser öncüsü hücre değişikliklerine yol açabilir.
Diğer taraftan, düşük riskli (low-risk) HPV tipleri genellikle genital siğillere (condyloma) neden olurken, rahim ağzı kanserine yol açma potansiyelleri daha düşüktür. Bu tipler genellikle cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlarla ilişkilidir.
Rahim ağzı kanserinin gelişmesinde HPV enfeksiyonu önemli bir risk faktörüdür, ancak tek başına yeterli değildir. Diğer faktörler, genetik yatkınlık, sigara kullanımı, bağışıklık sisteminin zayıflaması gibi etkenler de kanser riskini etkileyebilir.
Önleyici bir önlem olarak, HPV aşısı mevcuttur ve genç kadınlar için rutin aşı programlarının bir parçası olabilir. Ayrıca, rutin Pap smear testleri ve HPV testleri, rahim ağzı kanserinin erken teşhis ve tedavisine yardımcı olabilir. Herhangi bir cinsel yolla bulaşan enfeksiyondan korunmak için sağlıklı cinsel ilişki ve korunma yöntemleri de önemlidir.
Hpv aşısı
HPV aşısı genellikle adolesan dönemde, yani 9-14 yaş arası kız ve erkek çocuklara önerilmektedir. Aşının iki veya üç dozu vardır, ve genellikle birkaç ay içinde tamamlanması gerekmektedir. Ayrıca, 15-26 yaş arası erişkinlere de HPV aşısı önerilebilir, ancak bu yaş grubunda aşının etkinliği biraz daha düşüktür.
HPV aşısı, HPV enfeksiyonlarına karşı koruma sağlamakla birlikte, tam bir koruma sağlamaz ve tüm HPV tiplerine karşı etkili değildir. Bu nedenle, HPV aşısı almak, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan korunmak için diğer önlemlerle birlikte kullanılmalıdır, örneğin düzenli tıbbi kontroller, kondom kullanımı ve cinsel partner sayısının sınırlanması gibi.
HPV aşılarının koruyuculuğu nekadardır?
Koruyuculuk oranları, dörtlü aşı ve dokuzlu aşıda benzer şekilde %70 ila %90 arasında değişebilir.
Dikkat edilmesi gereken nokta, HPV aşılarının yüksek riskli HPV tiplerine karşı enfeksiyon riskini azalttığı ve kanserle ilişkili lezyonların gelişme olasılığını düşürdüğüdür. Ancak aşı, tüm HPV tiplerine karşı %100 koruma sağlamaz ve mevcut enfeksiyonları tedavi etmez. Ayrıca, aşının koruyuculuğu kişinin bağışıklık sistemi ve enfeksiyonun maruz kalma durumu gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir.
HPV aşısının kullanım peryodu?
HPV aşısı, genellikle 2 ila 3 doz olarak uygulanır. İlk dozun ardından belirli bir zaman aralığı (örneğin, 2 ila 6 ay) içinde ikinci doz yapılır. Bazı durumlarda üçüncü doz da gerekebilir. Dozlar arasındaki süre, aşının markasına ve ülkenin yönergelerine bağlı olarak değişebilir. Tam aşı serisini almak önemlidir, çünkü koruma düzeyini artırır.
9 yaştan küçük kız ve erkekler için:
2 doz aşı yeterlidir. 2. doz birinci dozdan 6-12 ay sonra yapılmalıdır.
9 yaştan büyük kız ve erkekler için:
3 doz aşı gereklidir. 2. doz 1. dozdan 1-2 ay sonra, 3. doz 1. dozdan 6 ay sonra yapılmalıdır.
HPV aşısı kimlere yapılmamalıdır?
- Alerji: HPV aşısının içeriğine karşı ciddi bir alerji geçmişi olan bireylerde aşı yapılmamalıdır.
- Geçmişte aşıya karşı ciddi reaksiyon: Daha önce HPV aşısı veya aşının içeriğindeki maddelere karşı ciddi bir reaksiyon gösteren kişilere aşı yapılmamalıdır.
- Hamilelik: Hamile olan kadınlara HPV aşısı yapılmaz. Aşının hamilelik süresince güvenli olduğuna dair yeterli veri yoktur. Hamilelik planlayan kadınlar, aşı olmadan önce hamilelik durumunu doktorlarıyla paylaşmalıdır.
- Ciddi hastalık veya ateşli bir durum: HPV aşısı, ciddi bir hastalık veya yüksek ateş durumunda genellikle ertelenir.
- Kanser tedavisi: Kanser tedavisi gören veya bağışıklık sistemi zayıflamış bireylerde aşı, doktor tarafından önerilmeden önce dikkatli bir şekilde değerlendirilmelidir.
- İmmün yetmezlik durumu: Kalıtsal veya edinilmiş bir immün yetmezliği durumu olan bireylerde aşı, doktor tarafından önerilmeden önce dikkatlice değerlendirilmelidir.
HPV aşısının yan etkileri nelerdir?
Canlı virüs içermemesi nedeni ve viral enfeksiyona sebep olmaması nedeniyle canlı virus aşılarından daha güvenli olarak kabul edilebilir. Dünya Sağlık Örgütü HPV aşılarının fayda-zarar oranının kesinlikle fayda lehine olduğunu duyurmuştur. Mevcut olan HPV aşılarının tamamı tüm güvenlik
