İnfertilite Nasıl Teşhis Edilir?
Kısırlık tanısı için tam sistemik muayene gerekir. Bu süreçte hekim, kişiyi detaylı olarak sorgular ve muayene eder. İnfertilite tanısı için çiftlerin birlikte hekime başvurması önerilir. Böylece çiftin anamnezi doğru bir şekilde alınabilir. Kısırlık tanısı kadın ve erkeklerde farklı tetkikler gerektirir. Erkek için öncelikle fizik muayene yapılır. Penis ve testisler muayene edilir. Varikosel varlığı araştırılır. Memelerde büyüme (Jinekomasti) olup olmadığı kontrol edilir. Vücut tüyleri hormonal nedenler açısından incelenir.
Muayenenin ardından kişiden 3 ila 5 gün kadar cinsel perhiz yapması istenir. Bu sürenin ardından kişiye spermiogram ya da halk arasında bilinen adıyla sperm testi yapılır. Böylece meni içeriğindeki sperm hücrelerinin üreme kabiliyeti incelenir. Tahlil sonucuna göre kişiye kısırlık tanısı koyulur. Kadınlarda ise öncelikle jinekolojik muayene yapılır. Âdet düzeni sorgulanır. Ultrasonografi ile kişinin yumurtalıkları ve rahmi incelenir. Ek laboratuvar ve radyolojik görüntüleme tetkikleri yapılır. Elde edilen veriler ışığında kadın üreme sistemine ait problem saptanır ve infertilite tanısı koyulur.
Başlangıçta Hangi Testler Yapılmalı?
İnfertilite, çiftlerin gebelik elde etme sürecinde güçlük yaşaması durumudur. Bu durumla karşı karşıya kalan çiftlerin, infertilite nedenlerini belirlemek ve doğru tedavi planını oluşturmak için başlangıçta çeşitli testlerden geçmeleri gerekmektedir. İşte infertilite değerlendirmesinin ilk aşamasında yapılan temel testler:
- Üreme Geçmişi ve Sağlık Hikayesi: Doktor, çiftin üreme geçmişini ve daha önceki gebelik deneyimlerini değerlendirir. Ayrıca, her iki eşin tıbbi geçmişi ve genel sağlık durumları hakkında bilgi alınır.
- Kadınların Yumurtlama Testleri:
- Bazal Vücut Sıcaklığı Ölçümü: Kadınların adet döngüsü boyunca sabahları düzenli olarak vücut sıcaklığını ölçmesiyle yumurtlama zamanlaması belirlenebilir.
- Hormon Testleri: FSH, LH, E2, PRL gibi hormon testleri, yumurtlama dönemini ve hormon dengesini değerlendirmek için yapılır.
- Transvajinal Ultrasonografi: Yumurtlama döngüsünün belirli dönemlerinde yapılarak yumurtlama olup olmadığı takip edilir.
- Erkeklerde Sperm Analizi: Erkek eşten alınan sperm örneği laboratuvar ortamında incelenir. Sperm sayısı, hareketliliği, morfolojisi gibi parametreler değerlendirilir.
- Tüplerin Değerlendirilmesi:
- Histerosalpingografi (HSG): Rahim içine kontrast madde enjekte edilerek tüplerin açıklığı ve rahim yapıları incelenir.
- Laparoskopi: Endoskopik bir cerrahi işlemle karın içi organlar ve tüpler detaylı olarak görüntülenir.
- Endometriyal Biyopsi: Endometriyumdan alınan doku örneği ile rahim içi tabakasının sağlığı değerlendirilir.
- Genetik Testler: Özellikle tekrarlayan düşükler yaşayan çiftlerde veya genetik bozukluk şüphesi olan durumlarda genetik testler yapılabilir.
- İmmünolojik Testler: Bazı infertilite durumlarında, vücudun bağışıklık sistemine yönelik testler yapılabilir.
- Diğer Testler: Tiroid hormonları, şeker metabolizması gibi diğer bazı testler de infertilite değerlendirmesinde yapılabilir.
Bu testlerin sonuçlarına göre, infertilite nedenleri tespit edilebilir ve buna göre tedavi planı oluşturulabilir. Çiftin tedaviye yanıtı, yaşları, genel sağlık durumları ve diğer faktörler göz önünde bulundurularak belirlenir. Tedavi sürecinde çiftlerin doktorlarıyla işbirliği içinde olmaları, tedavinin başarı şansını artıracaktır.
Unutulmamalıdır ki, infertilite değerlendirmesi ve tedavi süreci her çift için farklılık gösterebilir. Bu nedenle, uzman bir üreme doktoru tarafından bireysel olarak değerlendirme yapılması ve tedavi planının belirlenmesi önemlidir. İnfertilite sürecinde duygusal ve psikolojik destek almak da çiftlerin bu zorlu süreci daha iyi yönetmelerine yardımcı olabilir.